
Ye curioso que, civilizacións, que de primeras uno no se prexina que haigan teniu contacto, compartan quasi todas una mesma creyencia, un mesmo rasgo. Un eixemplo ye que quasi todas as culturas d’o hemisferio septentrional d’o mundo en a suya historia han visto en o cielo d’a nueit una onsa creyada por 7 estrelas. Cada una explica a suya existencia d’una traza:
Se diz que Zeus se namoró de Calisto, una ninfa d’as selvas y la fació a suya amante. Hera, a muller de Zeus, acarranyada convirtió a Calisto en una onsa.Bel diya, Calisto se trobó a o suyo fillo, Arkas, qui, en no reconoixer a su mai por estar un onso, prebó de matar-la pero Zeus bi apareixió y lo impedió y le’n explicó. Alavez, Arkas querió estar tamién onso como su mai y Zeus lo convirtió y los chitó muit alto muit alto en o cielo ta poder viyer-los siempre, totz os diyas d’o anyo. Dend’alavez en o cielo d’a nueit, siga ibierno o estiu, se pueden viyer a onsa mayor y a onsa menor. Manimenos, Hera continava acarranyada y chitó un dragón ent’o cielo ta que se metese entre os dos onsos ta que no estasen chuntos, por ixo, istas dos constelacións están separadas por a constelación de Draco.
Os indios Cherokee trovavan atro sentiu a l’existencia d’a onsa mayor, pues ta els, a onsa yera encorrida por tres cazataires mientres toda l’anyada, pero en plegar en os meses d’agüerro chusto en que se posa l’onsa sobre l’horizont, os cazataires le dan caza y a suya sagre caye t’a tierra plenando as fuellas d’os arbres de colors royas.
Istas historias me las recentó un colega que conoixié por tierras albarracinenses istas zagueras setmanas. ¡Muitas gracias Edu!