miércoles, 12 de septiembre de 2007

O jopillo




Cuan se charra d’espezies menazadas toz pensamos en o tipico, o cunchigüesos, o linze, l’onso panda.... pero miraz-tos de fer una chicota listeta de espezies menazas que no sigan animals....¿no’n ye fázil, no?
Bi ha espezies bechetals que tamién perteneixen a las listas de espezies menazadas tanto en periglo d’estinzión como en sensible a l’alticamada d’o suyo habitat , nafrable u d’interés espezial.
En iste caso, se trata d’o jopillo, una espezie sensible a l’alticamada d’o suyo habitat, ye dezir, que a suya existenzia pende d’os cambeos en o suyo habitat ya que un pequeño cambeo puede fer disparixer toda una poblazión. Isto no quier dezir que bi’n aiga pocos. Puestar que una poblazión siga asabelo gran pero que como pende d’un minimo cambeo en o habitat, ista disapareixca ascape.

BIOLOCHÍA Y FENOLOCHÍA

O jopillo ye una planta rastrera de fuellas pequeñas oboideo-lanzeoladas y de flors rosadas, solencas en as asilas d’as fuellas, con un tubo floral urceolau (con forma de olla o de rezipién con forau estreito) y con doze nierbols. Parte d’os suyos tallos son en zig-zag.
Ye una espezie terofita, ye dezir, a planta només existe en a epoca faborable mientres que en a epoca desfaborable només quedan as suyas simiens.
A suya florazión ye de chulio ta agosto y a suya fructificazión ye dende agosto dica septiembre.

HABITAT

O jopillo ye una espezie endemica d’a peninsula iberica.
Amenista suleros atapiaus cheneralmen halofilos ( que contiengan sal ) y nitrofilos ( que contiengan nitrocheno )
En Aragón només se troba en a laguna de Gallocanta, en o naballo de Used y en as basas de Carrabejas de Torralba d’os Sisons. A una altaria de entre 900-1100 metros.

2 comentarios:

Anónimo dijo...

Qué pillo o jopillo!

Pues nunca no lo eba bisto! Y ixo que me conoixco una mica a zona, pero como en istas cosas uno no gosa parar-ie guaire cuenta... Ya lo buscaré!

Sí, tiens razón, pocas plantas sé que sían en periglo d'extinzión... en fin, siempre son una mica minusbaloradas en comparazión con os animals, que como pareixe que fan más grazia son más conoixius.
Por ixa zona sola de Gallocanta i hai muitas alfayas animals y bechetals, tos animo a toz a ir-ie!!

Un saludo, Alberto, contino fendo huellos con o tuyo blog!

Alberto dijo...

Pues si en trobas bella mata, talla-me-ne un esquexe t'o mío erbario! Amás si tien encara flors millor! JAJA
En mirando-me bellas aspezies de Gallocanta ta escribir-ne ye berdat que bi'n ha asabelas, pero tristamén cal dezir que no son guaire conoxidas y que no bi'n ha tampoco guaire informazión en o rete ni en os libros nian en as guías botanicas u d'animals (encara que as mías no sigan as millors, tot cal dezir-lo) Sí que estaría bien de trobar bel libro u guía an que apareixcan as diferens espezies menadazas d'Aragón (porque si estasen todas d'España no remataría de leyer-lo en una añada)
Encara contino mirando-me un libro asinas, pero nian en a biblioteca de meyo ambien y d'augua de Zaragoza :( :(
Bueno, grazias Charrabis por tot y por ixa entrada en o tuyo blog!! :)