domingo, 12 de agosto de 2007

O candrexo común de río





Iste animalet ye un crustazio d’auguas continentals. O de mayor grandaria d’Europa. Yera muito común en Aragón ( y en toda España) dica finals d’os 70’ d’o pasau sieglo.
A suya rapeda disparixión penada dend’alabez ye debida a bels fautors d’orichen antropolochico.
En Aragón tien l’estatus de especie en periglo d’estinzión. ( Bi’n ha 4: periglo d’estinzión; sensible a l’alticamada d’o suyo habitat; nafrable y d’intrés especial. En una atra dentrada esplicaré as diferenzias entre un y unatro)

FESIONOMÍA Y FESIOLOCHÍA
- 11 zm de largaria y 80 gr. de peso
-Capeza muito ampla y anteras largas.
-Pinzas grans comparando-las con a grandaria d'o candrexo.
-Color marron-berda
-A suya copula acayece entre otubre-nobiembre y a misa de dica 160 güegos ,que la fembra alza baixo a suya pancha ( en os suyos pleopodos) , acayece a los 10-15 diyas produzindo-se a eclosión en primabera.
-Mincha matiera organica animal y bechetal d’o leito d’o río amás de macroimbertebraus y mesmo fizons de peixes y sagallóns d’anfibios.
Por o feito de michar a matiera organica se le clama o “baleyador d’o río” funzión asabelo importán en o ecosistema acuatico.
-Os chóbens penan bellas mudas en os primers meses d’a suya vida, y os crexius en penan bels 2 a l’añada.

HABITAT

-As suyas poblazions se mantienen soladas en os cobaltos d’os ríos de toda la peninsula encara que’n prefieran os d’o norte. Puestos d’auguas frescas, sin contaminazión y con matiera organica.

CAUSAS D’A SUYA DISPARIXIÓN

-Introduzión d’o candrexo royo americán (Procambarus clarkii) que amás d’o suyo foriconismo, iste lo esplaza ya que tien prauticamén o mesmo nicho ecolochico ( a mesma alimentación, mesmo puesto an bibir, etz)
-Acomananza d’a postema u la tamién clamada afanomicosis. Malotía producida por o fongo Aphanomyces astaci que estió ficau en a peninsula por o candrexo royo americán.
-Esferra d’o suyo habitat, contaminazión d’as auguas
-Pesca escesiba.

MIDAS A PRENER

Ta prebar de soluzionar os poblemas anteriors se han priso as siguiéns autuazións:

-Biedadura de treslau de candrexos aloctonos (no pas autoctonos) en bibo.
-Biedadura de cautura.
-Reproduzión en cautibidat.
-Reforzamién
-Proteuzión d’os ecosistemas flubials embrecaus.
-Control de bertius.

1 comentario:

Choben dijo...

Ei buenas, muito intresán l'articlo y o tuyo blog en cheneral. Ye uno d'os míos faboritos. Contina asinas.

Baiga bueno!